Versterk je gesprekstechnieken

Tijdens een team-/ afdelingsoverleg wordt er een nieuwe afspraak door de leidinggevende medegedeeld, om de kwaliteit van zorg op de afdeling of in het team te vergroten. Vaak heb je hier meteen allerlei gedachten bij over waarom de nieuwe afspraak niet goed zou kunnen werken. Hierbij komt ANNA om de hoek kijken. Welke aannames heb je hier nu bij? Zet deze aannames eens om in open vragen en stel deze vragen dan ook tijdens het overleg.

Bijvoorbeeld:

• Wat is de aanleiding van deze nieuwe afspraak?
• Hoe is deze afspraak tot stand gekomen?
• Wie waren daarbij betrokken?
• Wanneer wordt deze nieuwe afspraak geëvalueerd?

DIK is ook een mooie techniek om in te zetten. Welke kansen kunnen wél ontstaan met deze nieuwe afspraak? Vragen die je hierbij kunt stellen, zijn bijvoorbeeld:

• Welke ruimte is er om hier nog over mee te denken en input over te geven?
• Bij wie kun je je aanmelden om hierbij betrokken te worden?
• Hoe draagt deze kans bij aan het vergroten van de kwaliteit van zorg voor jouw zorgvrager(s)?
• Welke andere thema’s komen er nog aan waarvoor een besluit nodig is? Wil je daarbij betrokken zijn? Geef dit dan aan.

Verdiepingsvraag: Heb je ANNA of DIK ingezet? Wat heeft het jou opgeleverd en zou je het een volgende keer weer doen?

Als zorgprofessional ben je de spil in het web in de zorgverlening rondom je zorgvrager. De zorg is in deze tijd aan veel verandering onderhevig. Denk bijvoorbeeld aan allerlei technologische ontwikkelingen die hierop van invloed zijn. Zoals digitaal contact met de zorgvragers en je collega’s in plaats van fysieke thuismonitoring en de inzet van zorgrobots. Dit vraagt om een nieuwe manier van samenwerken met niet alleen de zorgvrager, maar ook met je collega’s. Wie is waar verantwoordelijk voor? Hoe houd je onderling goed contact? Hoe bespreek je je zorgvrager op een efficiënte en zorgzame manier?

Ga je de samenwerking op een nieuwe manier vormgeven, omdat het MDO voortaan digitaal gaat plaatsvinden? Dan kun je bijvoorbeeld VAAK inzetten.

• Digitaal overleggen heeft een andere dynamiek dan fysiek overleggen. Welke (nieuwe) verwachtingen heeft iedereen van het digitaal MDO?
• Welke (nieuwe) afspraken maken jullie met elkaar? Is er een voorzitter? Wie maakt en bewaakt de agenda? Hoe zorgen jullie ervoor dat iedereen aan het woord komt? Wel of geen beeld tijdens het overleg? Staat de microfoon bij iedereen open gedurende het gehele overleg of niet?
• Spreek elkaar aan als men zich niet aan de gemaakte afspraak houdt.
• Na vier keer het MDO digitaal uitgevoerd te hebben: kalibreren. Hoe is het met de uitgesproken verwachtingen? Voldoet iedereen daar nog aan? Zijn de gemaakte afspraken nog passend? Doe aanpassingen als dat nodig is op basis van de besproken ervaringen met betrekking tot de verwachtingen en afspraken. Blijf ook aandacht besteden aan welk invloed deze digitale ontwikkeling op de kwaliteit van zorg heeft.

Verdiepingsvragen: In welke samenwerking ga jij VAAK inzetten? En wanneer je het al ingezet hebt, welk resultaat heb je hiermee behaald?

Je hebt als zorgprofessional een idee bij wat de beste zorg voor jouw zorgvragers is en wat jij belangrijk vindt in het verlenen van zorg. Door het geven van die zorg, ervaar je voldoening in je werk.

Tijdens een dienst ontstaat er een discussie tussen jou en een collega, over wat de beste zorg voor de betreffende zorgvrager is. Om ervoor te zorgen dat er geen welles-nietes-situatie ontstaat, zijn zowel LSD (Luisteren Samenvatten Doorvragen), KOE (kaken op elkaar) en HELD (Herkennen Erkennen Loslaten en Doorgaan) waardevolle gesprekstechnieken en hulpmiddelen om in te zetten.

Hoe zet je de technieken en hulpmiddelen nu effectief in?

• LSD betekent dat je met al je aandacht luistert naar de ander. Wat is het uitgangspunt van je collega in deze zorgverlening? Wat zijn haar/zijn overwegingen om het op die manier te doen?  Door samen te vatten wat je collega aangeeft, check je of je het goed begrepen hebt. Zijn er nog zaken onduidelijk voor je, dan stel je een vervolgvraag op over wat je niet duidelijk is.
• Aandachtig luisteren, betekent ook je mond houden. Oftewel: de kaken op elkaar (KOE). Als jij luistert naar je collega, dan is de kans groot dat jouw collega ook naar jou luistert.
• Om ervoor te zorgen dat de discussie niet uitmondt in een conflict, is het belangrijk om HELD in te zetten.

Met de LSD-methode en de KOE heb je net besproken welke standpunten jullie beiden hebben. Kun je hierin de gevoelens en behoeften van jezelf en die van je collega in deze discussie herkennen?

Door uit te spreken én te accepteren dat je verschillende standpunten hebt, kun je jullie verschillen en overeenkomsten erkennen. Dit doe je door de verschillende standpunten te benoemen. En door op zoek te gaan naar waar jullie hetzelfde denken over wat de best mogelijke zorg voor deze zorgvrager is. Want die overeenkomsten zullen er ongetwijfeld zijn.

Als duidelijk is wat jullie overeenkomsten zijn, laat dan het verschil tussen jullie standpunten los. Bespreek dat de verschillen er niet meer toe doen bij deze discussie. Hierdoor creëer je ruimte om door te gaan met de overeenkomsten die jullie hebben in de standpunten over wat de beste zorg is. Door het accent te leggen op de overeenkomsten, zorg je samen voor een optimale samenwerking zonder irritatie en frustratie. Dit heeft vervolgens weer een positief effect op jouw werktevredenheid.

Verdiepingsvragen: in welke situatie(s) had het achteraf geholpen om HELD in te zetten? Hoe ga jij ervoor zorgen dat je HELD meer gaat inzetten in de gesprekken die je voert?